Kościół św. Marii Magdaleny w Szczutowie znajduje się nad samym brzegiem Jeziora Szczutowskiego. Wiele osób zatrzymuje się, by zajrzeć do drewnianej świątyni. Na stronie Biblioteki UMK w Toruniu znaleźliśmy zdigitalizowaną książkę, wydaną w 1909 roku, autorstwa ks. Walentego Załuskiego „Szkic monograficzny kościołów dekanatu rypińskiego djecezji płockiej”. Znalazł się w niej m.in. opis kościoła w Szczutowie. Zapraszamy na wędrówkę w czasie i zobaczenie szczutowskiego kościoła tak, jak go widzieli nasi przodkowie.

Zachowaliśmy oryginalną pisownię, która odbiega od reguł dziś przyjętych.

„Szczutowo leży nad jeziorem tejże nazwy, otoczone lasami, na glebie piasczystej, lecz po większej części urodzajnej; mały tylko przesmyk przedziela to jezioro od Orszulewskiego, którym się łączą, a kędy znów stanęła od paruset lat kaplica św. Wawrzyńca. Szczutowo – to wieś starożytna i kościelna, gdyż już 1415 roku nastąpiła nowa erekcja parafji Szczutowo przez Andrzeja na Gulczewie Gulczewskiego, kasztelana płockiego, dziedzica Szczutowa i Blizna, który darował kościołowi szczutowskiemu cztery włóki na Bliźnie i ogród, blizko dworu położony i t. p. Pierwotna erekcja parafji i kościoła zaginęła. To tylko jest pewnem, że do r. 1781 Szczutowo stanowiło oddzielną parafję, następnie było filją parafji Gójskiej do 1905 r. W tym bowiem roku ks. bp Jerzy Szembek na nowo podniósł ją do godności parafji samodzielnej i obsadził proboszczem, przenosząc etat z Czarni do Szczutowa. Parafja Szczutowska liczy 2320 dusz, ma glebę piasczystą, na której dwa duże jeziora i lasy; okalają tę parafję sąsiadki: łukomska, skrwileńska, rypińska i gójska. Kościół obecny w zupełnym porządku, dzięki zabiegliwości ks.ks. Romualda Konopki i Stanisława Suchcickiego i pierwszego proboszcza szczutowskiego, ks. Win. Kińskiego.

Kościół Szczutowski w gubernji płockiej, powiecie rypińskim, położony na równinie, tuż nad jeziorem Szczutowo, zwanem także Blizno, zajmujące około 200 morgów przestrzeni, – cały z drzewa, zbudowany w „zrąb". Ściany tak zewnątrz, jak i wewnątrz oszalowane deskami sosnowemi. Dach średni, zwykły, kryty w zeszłym roku blachą żelazną, cynkowaną, ma po trzy boczne wentylatory z każdej strony. Okap mały, cały naokoło poddasza z bali wyżłobionych, z frontu tylko deską podbity. Ściany zupełnie równe, bez podcieni i wsparć. Z frontu kościoła – nad kończącym się dachem szczytowym – wystaje wierzyczka sygnaturkowa, cała okryta blachą cynkową, o ośmiu zaluzjach ośmiokątna z krzyżykiem na wierzchu, w której mieści się sygnarek.

Kościół z frontu ma późniejszy przedsionek, o 2-ch wejściach: szczytowem i bocznem, z oddzielnym dachem, krytym blachą cynkowaną, dł. 3 m.i 3 m. 38 cm. szeroki. Nad dachem przedsionkowym, w frontowej ścianie kościoła – małe okienkowa wyżej – na tejże ścianie wisi P. J. na krzyżu. Prócz przedsionka – babińca – kościół Szczutowski o jednej nawie i węższem prezbiterjum, na którem niższy i oddzielny dach od nawy, ma z lewej strony przystawioną zakrystję do prezbiterjum, z drzewa, dł. 6 m. 24 cm., a szer. 3 m. 45 cm. Tuż przy kościele – z lewej strony – stoi drewniana dzwonnica, o 4-ch słupach, nakrytych szpiczastym daszkiem z blachy, pod którym mieszczą się trzy dzwony: w środku duży, po bokach – mniejsze. Od dzwonów – do dołu zwęża się dzwonnica i stanowi kostnicę (jak w Łukomiu). Parkan ażurowy, z cegły palonej, w słupy otacza kościół szczutowski, z frontu brama z dwiema fórtkami,– również z cegły, fórtki – żelazne, kute. Kościół oświetla sześć okien dużych, ostrołukowych; ramy z drzewa, szyby w zwyczajny kit oprawne, ze zwyczajnego szkła, u góry kolorowe. Po dwa okna boczne oświetlają nawę kościoła, a dwa prezbiterjum z prawej jego strony. Kościół ma jedną nawę i węższe prezbiterjum; dł. 25 ł., szeroki 18 ł., wysoki 7 ł. Podłoga wyższa na jakie 1/2 ł. nad grunt, otaczający kościół i wewnątrz odmalowany olejną farbą na kolor ceglany, u dołu zaś na kolor marmurowy, stanowiący lamperję. Na suficie obraz olejny, przedstawiający koronację M, B.,– w prezbiterjum zaś – Opatrzność Boską. Sufity z desek, równe i płaskie; tak w nawie, jak i prezbiterjum jednakowej wysokości.

Trzy są ołtarze w szczutowskim kościele. W prezbiterjum, zakończonem równą ścianą, na wschód, ołtarz wielki – z drzewa, pomalowany na kolor szary, z pozłoceniami, o jednej kondygnacji i nadstawą. Pod zasuwą – P. J. na krzyżu; nisza ta czerwonem suknem obita, na której zawieszono dwa wota z drzewa, odzłocone. Zasłonę stanowi obraz św. Magdaleny, na płótnie, nie złego pędzla. Po bokach – figury z blachy cynkowej Ś.Ś. Mikołaja i Wojciecha, koloryzowane. W górnej nadstawie ołtarza, którą zakończa krzyżyk, jest obrazek na płótnie Zwiastowanie Najśw. M. P. Na mensie zwyczajne tabernakulum, w środku białą materją obite. Na prawej stronie – ołtarz św. Józefa z takiegoż materjału i o takichże kolorach, jak i wielki. Ma płaskorzeźbę św. Józefa z lilją w lewej ręce, na prawej – P. J., dobrego dłuta. Nad ramą tej figury unosi się Duch św. w postaci gołąbka, rzeźbiony. W nadstawie górnej, zakończonej krzyżem w promieniach, obrazek na płótnie św. Walentego, po bokach—aniołkowie. Takiejże w zupełności konstrukcji – na lewo – ołtarz M. B. Różańcowej. Obrazek nie wielki, na płótnie, piękny, dobrego pędzla. U góry obraz św. Antoniego, objęty w koliste ramy. Ambona i chrzcielnica zwykłe. Zabytków nie ma tu żadnych. Kościół szczutowski czyściutki widny, zaopatrzony w bieliznę, aparaty, naczynia, nowe chorągwie, proporce, latarnie, pierwszy – po Łukomiu”.