Borkowo Kościelne stało się miejscem szczególnego kultu św. Apolonii. Decyzją biskupa płockiego Szymona Stułkowskiego, kościół parafialny został oficjalnie podniesiony do rangi sanktuarium.

Parafia pw. św. Apolonii w Borkowie Kościelnym jest jedyną w Polsce wspólnotą noszącą imię tej świętej. Choć jej kult obecny był tutaj „od zawsze”, w ostatnich latach znacząco się rozwinął. Szczególną rolę odegrali w tym lekarze stomatolodzy, którzy od dziesięciu lat licznie przybywają do kościoła na modlitwy oraz odpust parafialny, obchodzony 9 lutego – we wspomnienie liturgiczne św. Apolonii.

Historia parafii i rozwój kultu św. Apolonii

Parafia w Borkowie Kościelnym została erygowana 6 grudnia 1377 roku przez biskupa płockiego Dobiesława Sówkę ze Szczawina herbu Prawdzic. Jej fundatorem był książę mazowiecki Ziemowit lub wojewoda mazowiecki. Pierwszy drewniany kościół, wzniesiony pod koniec XVII wieku, z biegiem lat popadł w ruinę. Nową świątynię, również drewnianą, zbudowano około 1720 roku, dzięki wsparciu Adama Jeżewskiego, podkomorzego płockiego. Kolejne remonty miały miejsce w 1781 i 1829 roku. Największą tragedią dla parafii był pożar w październiku 1923 roku, który doszczętnie strawił kościół. W pożarze ocalał jednak obraz św. Apolonii z  bocznego ołtarza, co – w kontekście rozwijającego się kultu – wierni odczytują dziś jako znak Bożej Opatrzności.

Pan Bóg działa przez ludzi. Daje znaki, które trzeba odczytywać. Jestem przekonany, że moim zadaniem było obudzić kult św. Apolonii, patronki na trudne czasy  – powiedział proboszcz ks. Adam Zaborowski.

Dzięki zaangażowaniu parafian, w latach 1936–1938 wzniesiono nowy, murowany kościół w stylu neoklasycznym, według projektu inż. Mikołaja Ostkiewicza-Rudnickiego. Poświęcenie świątyni odbyło się 4 września 1938 roku. Podczas II wojny światowej kościół został zamieniony przez niemieckiego okupanta na warsztat mechaniczny, a po wojnie, dzięki odbudowie, w 1956 roku został konsekrowany przez bp. Tadeusza Pawła Zakrzewskiego. 

Św. Apolonia żyła w III wieku w Aleksandrii, w czasach prześladowań chrześcijan przez cesarza Decjusza. Wyróżniała się wielką wiarą i mądrością, co zyskało jej szacunek zarówno chrześcijan, jak i pogan.

Gdy rozpoczęły się prześladowania, oprawcy brutalnie zmiażdżyli jej szczękę i wybili zęby, a następnie zagrozili spaleniem, jeśli nie wyrzeknie się Chrystusa. Apolonia sama rzuciła się w ogień, wybierając śmierć w wierności Bogu.

Jej atrybutami są obcęgi i ząb, które przypominają o jej męczeństwie. Dziś jest patronką stomatologów oraz osób cierpiących na bóle zębów i choroby jamy ustnej.

Ustanowienie Sanktuarium św. Apolonii

9 lutego 2025 roku, w dniu liturgicznego wspomnienia świętej, kościół parafialny w Borkowie Kościelnym został oficjalnie podniesiony do rangi sanktuarium. To jedyne sanktuarium św. Apolonii w Polsce, a jego ustanowienie wpisuje się w obchody 950-lecia diecezji płockiej. Uroczystościom przewodniczył abp Stanisław Gądecki, metropolita poznański, który w homilii zwrócił uwagę na postać i przesłanie św. Apolonii, okoliczności jej męczeńskiej śmierci oraz znaczenie nowego sanktuarium.

Św. Apolonia żyła w III wieku w Aleksandrii, w czasach prześladowań chrześcijan przez cesarza Decjusza. Wyróżniała się wielką wiarą i mądrością, co zyskało jej szacunek zarówno chrześcijan, jak i pogan. Gdy rozpoczęły się prześladowania, oprawcy brutalnie zmiażdżyli jej szczękę i wybili zęby, a następnie zagrozili spaleniem, jeśli nie wyrzeknie się Chrystusa. Apolonia sama rzuciła się w ogień, wybierając śmierć w wierności Bogu. Jej atrybutami są obcęgi i ząb, które przypominają o jej męczeństwie. Dziś jest patronką stomatologów oraz osób cierpiących na bóle zębów i choroby jamy ustnej.

Prośmy ją o wstawiennictwo w chorobach duszy i ciała, abyśmy podążali wraz z nią ku prawdziwemu Dobru, jakim jest sam Bóg – podkreślił arcybiskup.

Podczas Mszy św. uroczyście wniesiono do świątyni relikwie św. Apolonii, sprowadzone z Mediolanu. Od teraz wierni mogą oddać cześć autentycznej cząstce kości świętej, co z pewnością przyczyni się do wzrostu pielgrzymek do sanktuarium.

Biskup płocki Szymon Stułkowski, odczytując dekret ustanawiający sanktuarium, wyraził nadzieję, że stanie się ono miejscem modlitwy nie tylko dla lokalnej wspólnoty, ale także dla wiernych z całego kraju.

Niech te dzisiejsze uroczystości i słowa, które usłyszeliśmy, pracują w naszych sercach i pomnażają wiarę. Niech św. Apolonia wyprasza potrzebne łaski, a wszystkich odwiedzających to sanktuarium przybliża do Boga – mówił biskup.

Sztandar dla Bractwa i dary dla Afryki

Podczas uroczystości poświęcono sztandar dla Bractwa św. Apolonii, które działa przy parafii od 2024 r. Członkowie Bractwa spotkają się raz w miesiącu na wspólnej modlitwie różańcowej i modlą się w intencjach: zdrowia, ojczyzny, parafii oraz w intencjach powierzonych przez ludzi z całej Polski.

Symbolicznym aktem była także procesja z darami, w której uczestniczyli uczniowie 12 szkół diecezji płockiej. Wśród darów znalazła się figura św. Apolonii oraz środki higieniczne – pasty i szczoteczki do zębów. Zebrane dary, za pośrednictwem Fundacji Pomocy Humanitarnej Redemptoris Missio, trafią do Afryki, pomagając tamtejszym społecznościom.

Po Eucharystii odbył się koncert zespołu góralskiego „Nowa Orawa”, który dodał uroczystości radosnego charakteru.