Są takie dni, które zapisują się w historii lokalnej społeczności. Pokazują, że można połączyć to, co współczesne, z tym, co minione. Władysław Stanisław Reymont pisał: „Żyć to działać, to rozsiewać po świecie talent, energię, uczucie”. Tak właśnie było w Szczutowie podczas Ogólnopolskiego Zlotu Szkół Reymontowskich.

Spotkanie szkół noszących imię Władysława Stanisława Reymonta odbyło się już po raz dwudziesty siódmy. Zlot od lat łączy placówki z różnych, często bardzo odległych zakątków kraju – od Pomorza po Małopolskę. Każda z nich przywozi tu własne doświadczenia, pomysły i sposób na kultywowanie dziedzictwa pisarza. Zjazd co roku odbywa się w innej miejscowości, a tym razem jego gospodarzem była Szkoła Podstawowa w Szczutowie, która 25 lat temu obrała za patrona Władysława Stanisława Reymonta.

Na pamiątkę – dąb

Przy pomniku Władysława Reymonta rozpoczęły się uroczystości XXVII Ogólnopolskiego Zlotu Szkół Reymontowskich. Delegacje z całej Polski złożyły kwiaty, a z okazji srebrnego jubileuszu i zlotu na terenie szkoły posadzono dąb „Borynę”. Ma rosnąć razem z kolejnymi pokoleniami uczniów i przypominać o wartościach, które szkoła pielęgnuje od ćwierć wieku.

Symboliczny gest posadzenia drzewa stał się początkiem trzydniowego spotkania przedstawicieli szkół reymontowskich z całej Polski. Przybyli m.in. senator Waldemar Pawlak, posłowie Anna Cicholska, Elżbieta Gapińska i Tadeusz Samborski, wicekurator oświaty Elżbieta Milewska, wicestarosta sierpecki Piotr Rzeszotarski, samorządowcy, przedstawiciele środowisk reymontowskich z Polski i Litwy, a także Kazimierz Chrapka – prezes Fundacji im. Władysława Reymonta w Kanadzie, dyrektorzy i kierownicy zaprzyjaźnionych instytucji. Gości powitały wójt gminy Szczutowo Aneta Ruszkowska i dyrektor szkoły Monika Kordyzon.

– To wyjątkowe święto szkół reymontowskich, ludzi, którzy pielęgnują kulturę i tradycję, a jednocześnie wychowują młode pokolenia w duchu wartości, jakie pozostawił nam pisarz. Cieszę się, że to właśnie Szczutowo może być dziś gospodarzem tego spotkania – mówiła Aneta Ruszkowska.

Ćwierć wieku z Reymontem

Historia Szkoły Podstawowej w Szczutowie od ćwierć wieku nierozerwalnie związana jest z postacią Władysława Stanisława Reymonta. 30 marca 2000 roku ówczesna dyrektor placówki, Hanna Nagórek, podczas sesji Rady Gminy przedstawiła wniosek o nadanie szkole imienia pisarza. Rada jednogłośnie przyjęła uchwałę, a społeczność szkolna rozpoczęła przygotowania do uroczystości – poznawano twórczość patrona, organizowano konkursy, powstał sztandar i pamiątkowa tablica.

– Nie było projektów ani dotacji, ale była ogromna wiara, że robimy coś ważnego. I dziś, patrząc na to, jak szkoła się rozwija, wiem, że było warto – powiedziała Hanna Nagórek.

Uroczystość nadania imienia Władysława Stanisława Reymonta odbyła się 13 października 2000 roku. Mszy świętej przewodniczył biskup Roman Marcinkowski, który poświęcił sztandar szkoły, a wójt gminy Jakub Smólczyński odczytał akt nadania imienia. Uczniowie wystąpili z przedstawieniem „Wesele Boryny”, a uroczystość zakończyła się odśpiewaniem pieśni szkoły, której autorami są Danuta Żuławnik i Tomasz Truszkowski.

Od tamtej chwili szkoła ze Szczutowa aktywnie uczestniczy w ogólnopolskim ruchu reymontowskim. Już w grudniu 2001 roku jej delegacja po raz pierwszy wzięła udział w zlocie szkół imienia Reymonta w Chlewiskach. Rok później wprowadzono szkolne Święto Patrona, obchodzone co roku w maju, a uczniowie zaczęli zdobywać nagrody w ogólnopolskich konkursach recytatorskich „Mówimy Reymontem”. Łukasz Rogalski i Martyna Gutfrańska zdobyli główną nagrodę – wyjazd do Kanady. Szkoła gościła również uczniów z Kanady, uczestniczyła w konkursach i utrzymywała kontakt z innymi placówkami reymontowskimi w kraju i za granicą.

Uczniowie i orkiestra

Uczniowie ze Szczutowa zaprezentowali program artystyczny inspirowany twórczością noblisty, w którym znalazły się fragmenty „Chłopów”. Niespodziankę stanowiły tańce – obok tradycyjnego poloneza zabrzmiały rytmy latynoamerykańskie.

Uroczystość uświetniła Orkiestra Dęta Gminy Skrwilno, której występ został nagrodzony owacją na stojąco. Rozstrzygnięto też Powiatowy Konkurs Plastyczny „Reymontowska wieś w oczach dziecka”, w którym młodzi artyści pokazali, jak wieloaspektowo można interpretować świat przedstawiony przez pisarza.

Podczas uroczystości otwarcia nie zabrakło wspomnień, refleksji i podziękowań dla tych, którzy przez lata budowali ruch reymontowski. O idei wspólnoty szkół mówił poseł Tadeusz Samborski – inicjator pierwszego zlotu, zwracając uwagę, że to właśnie Reymont, jak mało kto, potrafił dostrzec siłę zwykłych ludzi i ich codziennej pracy. Kazimierz Chrapka, prezes Fundacji im. Władysława Reymonta w Kanadzie, przypomniał, że idea ruchu reymontowskiego przekroczyła granice kraju, łącząc Polonię i młodzież wokół wspólnych wartości – pracy, tradycji i szacunku dla korzeni.

W imieniu środowisk reymontowskich głos zabrała także Anna Wojciechowska, prezes Ogólnopolskiego Stowarzyszenia „Nasz Reymont”: – Dzisiejszy dzień to święto całej rodziny reymontowskiej. To nie tylko kolejny zlot i konkurs, ale historia, która każdego roku pisze się w innej szkole. Dziś zapisała się właśnie tutaj – w Szczutowie.

Poezja, rękodzieło i muzyka

Drugi dzień zlotu przyniósł połączenie tradycji z nowoczesną kreatywnością. W szkolnych salach i na boisku odbywały się warsztaty tematyczne z rękodzieła, decoupage, papieroplastyki oraz tworzenia kartek okolicznościowych. Uczestnicy mogli spróbować swoich sił w zdobieniu przedmiotów, projektowaniu ozdób i poznawaniu technik, które łączą estetykę z tradycją ludową.

Warsztaty zostały zrealizowane dzięki projektowi Narodowego Centrum Kultury.

Kulminacyjnym punktem sobotniego przedpołudnia był Ogólnopolski Konkurs Recytatorski „Mówimy Reymontem”, w którym uczniowie szkół podstawowych i średnich z całego kraju prezentowali swoje interpretacje fragmentów twórczości noblisty. Jury, któremu przewodniczyła aktorka Emilia Krakowska, oceniało występy z ogromnym uznaniem, podkreślając dojrzałość emocjonalną i zaangażowanie młodych recytatorów.

W kategorii szkół podstawowych zwyciężył Milan Frątczak ze Szkoły Podstawowej w Tuszynie, a wśród uczniów szkół średnich najlepsza okazała się Laura Karpińska z Zespołu Szkół Centrum Kształcenia Rolniczego w Bożkowie. Sukces odniosła także uczennica ze Szczutowa – Weronika Kopycińska, która zdobyła trzecie miejsce i godnie reprezentowała szkołę-gospodarza.

Rozstrzygnięto również konkurs na „Najpiękniejszy wianek Jagny”, nawiązujący do symboliki „Chłopów”. W kategorii klas I–IV zwyciężyła Blanka Słomińska ze SP w Gołębiewku, a wśród uczniów klas V–VIII – Marika Szałkucka ze szkoły w Szczutowie.

Specjalnie na zlot w Szczutowie Andrzej Roman i Andrzej Nadrowski napisali piosenkę dedykowaną wójt Anecie Ruszkowskiej oraz dyrektor Monice Kordyzon.

Mazowsze na szkolnym boisku

Scena ustawiona na boisku szkolnym zamieniła się w prawdziwą estradę. Najpierw publiczność obejrzała występ dzieci ze szkoły w Szczutowie, które w krótkim programie tanecznym nawiązały do tradycji ludowych. A później po raz pierwszy w historii Szczutowa wystąpił Państwowy Zespół Ludowy Pieśni i Tańca „Mazowsze”, który zaprezentował widowisko łączące taniec, śpiew i barwne stroje z różnych regionów Polski.

Na koncert przybyli nie tylko uczestnicy zlotu, ale też mieszkańcy całej gminy i okolicznych miejscowości.

– Nie spodziewałam się, że kiedykolwiek zobaczę Mazowsze na żywo, i to tutaj, w Szczutowie – mówiła jedna z mieszkanek.

Zespół zaprezentował program „Kalejdoskop Barw Polski”. Publiczność mogła odbyć muzyczną podróż przez cały kraj – od Kaszub po Tatry – poznając charakterystyczne dla regionów tańce, pieśni i stroje. Koncert poprowadzili maestro Jacek Boniecki i Wojciech Gwiszcz. Artyści „Mazowsza” zachwycili perfekcją wykonania, kostiumami i energią, która porwała widzów od pierwszych taktów orkiestry.

Po występie Mazowsza, gdy zapadł zmrok, rozpoczęło się kino plenerowe. Na ekranie pojawili się „Chłopi” – film, który w niezwykły sposób łączy nowoczesne techniki animacji z klasyką polskiej literatury.

Zakończenie zlotu

Ostatni dzień XXVII Ogólnopolskiego Zlotu Szkół Reymontowskich upłynął pod znakiem refleksji i podziękowań. Niedzielne wydarzenia rozpoczęła msza święta celebrowana przez ks. Stanisława Zarosę SAC, kapelana Ogólnopolskiego Stowarzyszenia „Nasz Reymont”. Na zakończenie uczestnicy przenieśli się nad jezioro w Szczutowie, gdzie odbył się pokaz ratownictwa wodnego przygotowany przez Andrzeja Nadrowskiego wspólnie z ratownikami WOPR-u.

– Dziękujemy współorganizatorom wydarzenia: marszałkowi województwa mazowieckiego, Narodowemu Instytutowi Kultury i Dziedzictwa Wsi, Krajowemu Ośrodkowi Wsparcia Rolnictwa, gminie Szczutowo oraz wszystkim sponsorom i osobom, które swoją pomocą i życzliwością przyczyniły się do uświetnienia tego wydarzenia. Cieszę się, że mogliśmy gościć u nas rodzinę reymontowską, która udowadnia, że aby żyć, trzeba działać i pokazywać talent, energię i uczucie – powiedziała dyrektor szkoły Monika Kordyzon.