Kraj Kwitnącej Wiśni od wieków fascynuje ludzi na całym świecie swoją unikalną kulturą. To tam historia surowej dyscypliny samurajów splata się z delikatnym pięknem kaligrafii i niezwykłą ceremonią przygotowania i picia herbaty. Świat pełen symboliki, sztuki i tradycji można teraz odkryć na niezwykłej wystawie „Czarka, kimono i miecz. Japonia w czasach samurajów” w sierpeckim Ratuszu.

Ohayō gozaimasu! – japońskim „dzień dobry” powitano gości uczestniczących w uroczystym otwarciu wystawy „Czarka, kimono i miecz. Japonia w czasach samurajów”. Wydarzenie zgromadziło licznych miłośników kultury japońskiej, w tym przedstawicieli Ambasady Japonii w Polsce, władz lokalnych, środowisk naukowych, muzealników.

Wernisaż rozpoczął dyrektor Muzeum Wsi Mazowieckiej w Sierpcu Jan Rzeszotarski, który podkreślił znaczenie międzynarodowej współpracy i rosnącego zainteresowania kulturą Dalekiego Wschodu w Polsce.

Opisując ceremonię herbaty, Japończycy używają wyrażenia „jedyne takie spotkanie w życiu”. Pragniemy, by zwiedzanie wystawy „Czarka, kimono i miecz” było właśnie takim niezapomnianym, niezwykłym spotkaniem. Okazją do kontemplacji piękna oraz bliższego przyjrzenia się tradycji Kraju Kwitnącej Wiśni – stwierdził Jan Rzeszotarski.

Dyrektor Wydziału Informacji i Kultury Ambasady Japonii Daisuke Yamashita wyraził nadzieję, że wystawa stanie się inspiracją do dalszego odkrywania japońskiego dziedzictwa.

Od zbroi samuraja po kaligrafię

O znaczeniu prezentowanych eksponatów opowiedziała kuratorka wystawy Bogusława Trojanowska – zastępca dyrektora Muzeum Wsi Mazowieckiej. Zwróciła uwagę na główne aspekty ekspozycji – rolę kimona w japońskiej tradycji, etos samurajów, symbolikę teatru klasycznego oraz niezwykłe znaczenie ceremonii picia herbaty.

Ekspozycja prezentuje szeroki wachlarz eksponatów związanych z historią i kulturą Japonii. Zwiedzający mogą podziwiać misternie zdobione kimona, tradycyjne obuwie oraz akcesoria, które przez wieki stanowiły element japońskiego stroju. Ważnym punktem wystawy są również zbroje oraz broń wojowników bushi – w tym miecze katana i wakizashi, włócznie yari i łuki yumi. Uzupełnieniem są przykłady klasycznej ceramiki wykorzystywanej w ceremoniach herbacianych i piciu sake.

Wystawa nie skupia się wyłącznie na wojowniczej stronie Japonii. Dużą rolę odgrywa tutaj również sztuka i teatr. Zwiedzający mogą obejrzeć lalki przedstawiające aktorów widowisk kabuki i nō, a także bogato zdobione drzeworyty ukiyo-e, które przez wieki stanowiły jedną z najważniejszych form sztuki w Japonii. Szczególne miejsce zajmują również zwoje kaligraficzne, będące przykładem niezwykłego kunsztu pisma japońskiego.

Twórcy wystawy postarali się przybliżyć Japonię. Na zamieszczonych planszach można odnaleźć informacje o tym, że największym przekleństwem jest nazwać kogoś idiotą albo że sztuk walki uczono nie tylko chłopców, ale także dziewczynki.

Eksponaty pochodzą ze zbiorów Państwowego Muzeum Etnograficznego w Warszawie, Muzeum Azji i Pacyfiku, Muzeum im. Jacka Malczewskiego w Radomiu, Muzeum Okręgowego w Toruniu oraz kolekcji prywatnych Jacka Kazimierowskiego, Adrianny Wosińskiej i Anny-Marii Nakayamy.

Japońska kultura na wyciągnięcie ręki

Wystawa oferuje nie tylko możliwość podziwiania unikatowych artefaktów, ale również aktywne uczestnictwo w kulturze Japonii. Goście wernisażu mieli okazję spróbować tradycyjnych herbat, przymierzyć kimono oraz posłuchać japońskiej muzyki. Nie brakuje również atrakcji dla najmłodszych – specjalna interaktywna plansza pozwala dzieciom dopasować elementy samurajskiej zbroi.

Podczas uroczystości otwarcia padły również słowa uznania dla organizatorów. Dyrektor Muzeum Azji i Pacyfiku Józef Zalewski podkreślił, jak ważne jest udostępnianie zbiorów szerokiej publiczności i promowanie kultury poza największymi ośrodkami miejskimi.

To jest idealne miejsce do prezentowania tych obiektów, tej sztuki. Zamki japońskie też mają ciasne powierzchnie. Jestem za tym, żeby eksponaty, zamiast leżeć w magazynach, były prezentowane w innych muzeach. Odbiorca niekoniecznie musi jechać do Warszawy, do Muzeum Azji i Pacyfiku, może przyjechać do Sierpca i obejrzeć zabytki kultury Japonii – powiedział Józef Zalewski.

Kuratorka wystawy Bogusława Trojanowska skierowała też podziękowania do osób, które przyczyniły się do powstania ekspozycji.

Wystawa „Czarka, kimono i miecz. Japonia w czasach samurajów” potrwa do końca sierpnia 2025 roku. Honorowy patronat nad wydarzeniem objęli Ambasada Japonii w Polsce oraz Marszałek Województwa Mazowieckiego Adam Struzik. W ramach wystawy odbędą się także dodatkowe wydarzenia, w tym warsztaty origami dla grup zorganizowanych. To niepowtarzalna okazja, by poczuć ducha dawnej Japonii i odkryć jej niezwykłe dziedzictwo.