Konferencja „Muzea skansenowskie jako produkty turystyczne w nowej perspektywie unijnej 2022-2027” odbyła się w Muzeum Wsi Mazowieckiej w Sierpcu.

Gościnne progi muzeum odwiedzili dyrektorzy i kierownicy muzeów na wolnym powietrzu (potocznie zwanych „skansenami”) z całej Polski, które zrzeszone są w Stowarzyszeniu Muzeów na Wolnym Powietrzu w Polsce (SMWPP). Do tego grona zaproszeni zostali dyrektorzy kilku zaprzyjaźnionych muzeów mazowieckich, takich jak Muzeum Etnograficzne w Warszawie, Muzeum Kurpiowskie w Ostrołęce czy Stacja Muzeum z Warszawy.

Misja czy biznes?

Było to pierwsze z cyklu spotkań dyrektorów, które zarząd SMWPP zamierza organizować corocznie. Spotkanie poświęcone było ocenie sytuacji muzealnictwa skansenowskiego w naszym kraju. Dyskusje toczyły się w trzech panelach tematycznych. Pierwszy dotyczył wpływu ochrony dziedzictwa kulturowego na rozwój społeczny i gospodarczy „małych ojczyzn” według: organu założycielskiego, dyrektora muzeum i świata nauki. Dr Hubert Czachowski jako dyrektor Muzeum Etnograficznego w Toruniu zastanawiał się, jak powinna wyglądać relacja między muzeum a organizatorem, jak pogodzić funkcję dyrektora jako menadżera kultury, a zarazem depozytariusza kultury tak, by zachować właściwe miary w postępowaniu w muzeum, czym jest muzeum i co je odróżnia od innych instytucji kultury. Prof. Jan Święch, etnolog, pracownik Uniwersytetu Jagiellońskiego, a zarazem nestor polskiego muzealnictwa skansenowskiego, przedstawił wizję muzeum jako instytucji aktywizującej rozwój lokalnych społeczności. Uważa, że poprzez reanimację świadomości i swojskości kulturowej wzmacnia się identyfikację z muzeum, buduje więzi w społeczności lokalnej. Jego zdaniem „muzeum to nie tylko szlachetna misja, ale też fantastyczny biznes”.

Środki unijne

W drugim panelu pt. „Muzeum jako jednostka samorządowa tworząca klastry instytucji gospodarczych, społecznych i kulturalnych wpływających na rozwój rynków lokalnych” przedstawiono trzy punkty widzenia: uniwersytecki — w oparciu o badania prowadzone przez prof. Monikę Murzyn-Kupisz, samorządowy — zaprezentowany przez dyrektor Departamentu Kultury Urzędu Marszałkowskiego Województwa Mazowieckiego Izabelę Stelmańską — w którym zrelacjonowała rolę muzeów w strategii rozwoju województwa mazowieckiego w latach 2015 – 2022. Lider lokalnego, mazowieckiego rynku Leonard Sobieraj — dyrektor Muzeum Mazowieckiego w Płocku — z praktycznej perspektywy przybliżył korzyści, jakie uzyskało jego muzeum, wykorzystując w sposób efektywny środki unijne.

W panelu trzecim „Muzea skansenowskie a środki unijne” przedstawiono możliwości pozyskania środków unijnych w nowej perspektywie na lata 2022-2027 z pozycji urzędników Urzędu Marszałkowskiego Województwa Mazowieckiego. Muzealną perspektywę zaprezentowali dyrektorzy muzeów, w których zakończono realizację projektów unijnych: Ewa Wrochna zrelacjonowała przebieg i efekty zakończonego projektu realizowanego w ramach Programu Współpracy Transgranicznej Polska-Rosja 2014-2020 „Olsztynek-Kaliningrad — od wspólnej historii do przyszłego partnerstwa”, Jan Rzeszotarski przedstawił efekty partnerstwa publiczno-prywatnego jako formy realizacji zadań publicznych w Muzeum Wsi Mazowieckiej w Sierpcu. Trzeci projekt dotyczył naszego partnera z Czech Leszka Richtera, który nakreślił projekt „Szlak Tradycji — cieszyńskie żiwobyci” dofinansowany w ramach Funduszu Mikroprojektów Euroregionu Tesińskie Slezsko- Śląsk Cieszyński.

Trzeci panel zatytułowany był „Strefy muzeum: zabytkowa i turystyczna — ich współistnienie funkcjonalne i urbanistyczne” i dotyczył stref wejścia do Muzeum Wsi Mazowieckiej w Sierpcu i Muzeum Okręgowego w Nowym Sączu oraz analizy stref wejścia w rozmaitych muzeach na wolnym Powietrzu zarówno w Polsce, jak i za granicą.

Spotkanie zakończyło się praktycznym oglądem tematów poruszonych przez dyrektora Muzeum w Sierpcu Jana Rzeszotarskiego i jego zastępczynię Bogusławę Trojanowską: perspektywie turysty przybywającego do muzeum z jednej strony, a z drugiej gościa hotelu i spa znajdującego się w pobliżu muzeum.

Patronat nad konferencją objął Marszałek Województwa Mazowieckiego oraz Dyrektor Narodowego Instytutu Muzealnictwa i Ochrony Zbiorów.

SMWPP