Narodowy Dzień Pamięci Żołnierzy Wyklętych – pamięć i refleksja

1 marca obchodzimy Narodowy Dzień Pamięci Żołnierzy Wyklętych, ustanowiony w 2011 roku jako wyraz hołdu dla uczestników antykomunistycznego podziemia niepodległościowego. Byli to ludzie, którzy po II wojnie światowej nie zaakceptowali nowej, narzuconej Polsce władzy i zdecydowali się na dalszą walkę o suwerenność kraju. Ich losy były różne.

Symboliczne znaczenie 1 marca

Data święta nawiązuje do wydarzeń z 1 marca 1951 roku, kiedy w więzieniu mokotowskim w Warszawie wykonano wyroki śmierci na siedmiu członkach IV Zarządu Zrzeszenia „Wolność i Niezawisłość”: Łukaszu Cieplińskim, Adamie Lazarowiczu, Mieczysławie Kawalcu, Józefie Rzepce, Franciszku Błażeju, Józefie Batorym i Karolu Chmielu. Byli oni jednymi z ostatnich przywódców ogólnopolskiego podziemia niepodległościowego. Ich tragiczny los stał się symbolem represji, jakie władza komunistyczna stosowała wobec dawnych żołnierzy Armii Krajowej i innych organizacji walczących o niepodległość.

Kim byli Żołnierze Wyklęci?

Określenie "Żołnierze Wyklęci" odnosi się do członków zbrojnego podziemia, którzy po 1945 roku kontynuowali walkę przeciwko nowemu systemowi.

Byli wśród nich zarówno bohaterowie kierujący się ideałami wolności i suwerenności, jak i osoby, których działania budzą do dziś kontrowersje. Powojenna rzeczywistość była skomplikowana – walka nie zawsze miała jednoznaczny charakter, a desperacja, trudne decyzje i indywidualne motywacje sprawiały, że nie da się przedstawić ich historii w czarno-białych barwach.

Dla komunistycznych władz byli „bandytami”, których należało wyeliminować. Ich działalność była brutalnie zwalczana – aresztowania, tortury, pokazowe procesy i egzekucje miały na celu wymazanie ich z historii. Przez dziesięciolecia nie wolno było o nich mówić, a ich groby często ukrywano, by pozbawić ich nawet pośmiertnej pamięci.

Zdjęcia z cmentarza w Gdańsku

Pamięć na Mazowszu i w Sierpcu

Również na północnym Mazowszu wielu Żołnierzy Wyklętych kontynuowało walkę. Wśród nich byli m.in. Kazimierz Dyksiński ps. „Kruczek” oraz Leon Malicki ps. „Zygmunt”, którzy zginęli w ostatnich starciach z siłami komunistycznymi. Na cmentarzu w Sierpcu spoczywa m.in. Stanisław Sękowski ps. „Michał”, a pamięć o niezłomnych znajduje wyraz w miejscach pamięci, takich jak Panteon Żołnierzy Wyklętych Ziemi Sierpeckiej przy kościele św. Stanisława Kostki czy tablica pamiątkowa na murach sierpeckiego klasztoru.

Cmentarz w Sierpcu

Obchody w Sierpcu

Każdego roku mieszkańcy Sierpca oddają hołd Żołnierzom Wyklętym. W I Prywatnej Szkole Podstawowej odbyła się uroczystość pod tablicą poświęconą generałowi Augustowi Emilowi Fieldorfowi „Nilowi”, w której uczestniczyli przedstawiciele samorządu, nauczyciele, uczniowie i mieszkańcy.

[FOTORELACJA]3756[/FOTORELACJA]

fot. Powiat Sierpecki

W wielu szkołach przygotowano gazetki ścienne, przypominające o trudnych losach powojennego podziemia.

Zdjęcie z LO im. mjra H. Sucharskiego w Sierpcu