Rocznica mordu w sierpeckim klasztorze

W 2019 r. minęła 74. rocznica mordu, do którego doszło w sierpeckim klasztorze. Przed tablicą upamiętniającą ofiary złożono kwiaty i zapalono znicze.

W nocy z 19 na 20 stycznia 1945 r., tuż przed wkroczeniem wojsk radzieckich do Sierpca, Niemcy zabili więźniów, którzy przetrzymywani byli w klasztorze za takie przestępstwa jak handel mięsem czy ubój zwierząt, itp. Przed opuszczeniem miasta hitlerowcy podpalili więzienie. Ks. Ksawery Ziemiecki tak napisał w swoim dzienniku: My, z ks. Romanem (Słupeckim, proboszczem sierpeckim w czasie wojny ? przyp. autora) nie wytrzymaliśmy i pobiegliśmy zobaczyć pomordowanych. Widok był wstrząsający: parę sal zapełnionych trupami. Przy błyskach dogasającego ognia widać pomieszczenia dość obszerne i więźniów leżących parami, spokojnie, jedni na drugich, że tylko głowy było widać. Niemcy ich tak poukładali i strzelali w tył głowy.

W innej sali więźniowie widocznie się bronili, leżeli bezładnie, oparci o ściany, w oknach, z rękami zasłaniającymi głowę. Wyraźnie biedni bronili się, rozbiegli po dużej sali, bezradni w rozpaczy, oszaleli ze strachu, zastygli w konwulsjach i bólu (fragment pochodzi z książki Dzieje Sierpca i ziemi sierpeckiej, z opracowania Grzegorza Radomskiego Sierpc i ziemia sierpecka w Polsce Ludowej i w III Rzeczypospolitej). Zginęło według różnych ustaleń od 80 do 96 osadzonych.

Ireczko, przyjdź do mnie jutro

Wielu nie udało się zidentyfikować. Wśród tych, których nazwiska znamy, był Szczepan Ocicki. O tragicznej historii dziadka tak opowiada Jerzy Wochowski:

Dziadek Szczepan Ocicki w czasie okupacji dokonywał nielegalnego uboju trzody chlewnej, często dom nachodzili Niemcy, ale nigdy nie udało się im nic udowodnić. Z opowieści rodzinnych wiem, że dziadek utrzymywał kontakty z Armią Krajową, roznosił ulotki. Do aresztowania (niestety nie wiem kiedy) doszło w domu pana Mazura, który mieszkał przy ul. Mieszka I. Podejrzewamy, że Niemcy zostali powiadomieni o tym spotkaniu. 18 stycznia 1945 r. moja mama Irena rozmawiała ze swoim ojcem. Prosił ją: Ireczko, przyjdź do mnie jutro.

Gdy mama przyszła kolejnego dnia, najprawdopodobniej od pana Grajdy dowiedziała się, że dziadek został rozstrzelany. Pochowano go w zbitej z desek skrzyni w zbiorowej mogile na cmentarzu parafialnym w Sierpcu.

Wśród rodzinnych pamiątek zachowało się przedwojenne zdjęcie Szczepana Ocickiego w mundurze żołnierza. Jest też odpis skrócony aktu zejścia oraz wypis z akt Urzędu Stanu Cywilnego.

Działo się w mieście Sierpcu, dnia czternastego kwietnia, tysiąc dziewięćset czterdziestego piątego roku o godzinie jedenastej. Stawili się: Stefania Ocicka, lat czterdzieści siedem mająca i Władysław Rochowicz, lat pięćdziesiąt cztery mający, zamieszkali w Sierpcu i oświadczyli Nam że dnia dziewiętnastego stycznia, tysiąc dziewięćset czterdziestego piątego roku o godzinie piątej, umarł w Sierpcu w więzieniu Szczepan Ocicki, piekarz, lat trzydzieści osiem mający, syn Mariana i Wiktorii z Peszyńskich małżonków Ocickich. Pozostawił owdowiałą żonę Stefanię z Brudzyńskich, lat czterdzieści siedem mającą. Po naocznym przekonaniu się o śmierci Szczepana Ocickiego akt ten stawającym przeczytany przez Nas tylko podpisany został. Utrzymujący akta stanu cywilnego (zachowaliśmy oryginalną pisownię, przyp. red.).

Renowacja tablicy

W 2016 r. doszło do odnowienia tablicy i fragmentu klasztornego muru, na którym ona się znajdowała. Społeczny Komitet Renowacji Miejsca Pamięci Narodowej w Sierpcu, ul. Wojska Polskiego 28a zebrał niezbędne fundusze. Darczyńcami byli mieszkańcy miasta i powiatu sierpeckiego. W 74. rocznicę mordu pod tablicą główny pomysłodawca renowacji tego miejsca Krzysztof Stręciwilk, prezes Towarzystwa Przyjaciół Ziemi Sierpeckiej Bogumiła Dumowska i prezes Ogniska TKKF Kubuś Jakub Grodzicki złożyli kwiaty i zapalili znicze, oddając hołd pomordowanym. Delegacja udała się także na cmentarz, gdzie zapalono znicz na grobie Zdzisława Dumowskiego, jednego z inicjatorów odnowy miejsca pamięci i twórców książki Polacy i Żydzi ofiary niemieckiej okupacji Ziemi Sierpeckiej w latach 1939-1945.