Dar na 50-lecie Muzeum Wsi Mazowieckiej w Sierpcu

Zarząd Oddziału Towarzystwa Naukowego Płockiego w Sierpcu przekazał dla Muzeum Wsi Mazowieckiej niecodzienny prezent — faksymile Kodeksu Baltazara Behema z 1505 r.

Przewodnicząca Oddziału dr Bogumiła Dumowska oraz członek Zarządu dr Henryk Dymek podziękowali za wieloletnią współpracę i na ręce dyrektora Muzeum Wsi Mazowieckiej w Sierpcu Jana Rzeszotarskiego przekazali niecodzienny wolumin. Faksymile Kodeksu Baltazara Behema z 1505 r. zostało wykonane przez Krajową Agencję Wydawniczą. Jest wierną kopią jednego z najstarszych i najcenniejszych starodruków w Polsce. Każdy egzemplarz sygnowany jest indywidualnym numerem. Ten, który obecnie znajduje się w zbiorach Muzeum, nosi numer 53.

Kodeks krakowskiego notariusza

Kodeks Baltazara Behema to zbiór statutów miasta Krakowa, krakowskich cechów rzemieślniczych oraz przywilejów krakowskich mieszczan zebranych i opracowanych przez Baltazara Behema – krakowskiego notariusza. Baltazar Behem sam ufundował, zebrał, zredagował i prawdopodobnie częściowo ozdobił zbiór ówcześnie obowiązujących praw, który następnie ofiarował (w 1505 r.) Radzie Miejskiej Krakowa. Kodeks miał umożliwić rajcom szybki dostęp do ważnych dokumentów, ułatwić podejmowanie właściwych decyzji, zwiększyć prestiż Rady Miejskiej i umocnić porządek publiczny w Krakowie. Behem najprawdopodobniej liczył jednak na otrzymanie miejsca w Radzie, co niestety nie nastąpiło do jego śmierci w 1508 r. Obecnie oryginał znajduje się w zbiorach Biblioteki Jagiellońskiej w Krakowie. W czasie II wojny światowej dzieło zostało skradzione i wywiezione przez Niemców. W 1946 r. na podstawie umów międzynarodowych powróciło do Polski wraz z ołtarzem mariackim. Księga sporządzona jest pismem późnogotyckim w 3 językach: staropolskim, łacińskim i niemieckim. Zdobi ją 27 barwnych miniatur przedstawiających herb Krakowa, sceny z życia krakowskich mieszczan, godła i symbole cechów rzemieślniczych, a także wnętrza warsztatów.

Sierpczanin Jakub Chojnacki

Faksymile miało dla sierpeckiego Oddziału Towarzystwa Naukowego Płockiego wartość symboliczną. Było darem od urodzonego w Sierpcu dra Jakuba Chojnackiego, zasłużonego, wieloletniego prezesa Towarzystwa Naukowego Płockiego i działacza społecznego. To dzięki jego staraniom istniejący od 1908 r. sierpecki oddział TNP wznowił swoją działalność po zawieruchach I i II wojny światowej. Jakub Chojnacki związany był z Sierpcem w latach młodości. W sierpeckim gimnazjum nauczył się łaciny i choć z wykształcenia był chemikiem, znajomość ta zaowocowała niecodziennym znaleziskiem. W latach 60. XX w. zwiedzając Sobór św. Sofii w Nowogrodzie Wielkim, odczytał tabliczkę w języku łacińskim znajdującą się na drzwiach zawieszonych na jednej ze ścian świątyni jako trofeum wojenne. Okazało się, że są to oryginalne drzwi Katedry Płockiej, wykonane w poł. XII w. i zrabowane prawdopodobnie na początku wieku XIII. Dzięki staraniom Jakuba Chojnackiego, przy zaangażowaniu Ministerstwa Kultury i Sztuki oraz Ambasady Polskiej w Moskwie, udało się sporządzić matrycę oryginału, na podstawie której wykonano replikę drzwi płockich. Od 1981 r. prowadzą wiernych i turystów do wnętrza Katedry Płockiej.

Faksymile Kodeksu Baltazara Behema to prezent będący uhonorowaniem wieloletniej owocnej współpracy pomiędzy Oddziałem Towarzystwa Naukowego Płockiego w Sierpcu a Muzeum Wsi Mazowieckiej w Sierpcu. To również unikalna pamiątka jubileuszu 50-lecia Muzeum.